Osoby tonące w spirali zadłużenia bardzo często poszukują szybkich metod na załatwienie problemu. Jedni zaciągają kolejne kredyty na poczet spłaty poprzednich wierzycieli. Inni natomiast widzą szansę w narzędziu, jakim od 2009 roku jest upadłość konsumencka, o której szczegółowo opowiemy w niniejszym artykule. Nowelizacja prawa upadłościowego z 24 marca 2020 roku wprowadziła nowe zasady ogłaszania upadłości konsumenckiej. Zanim zdecydujesz się skorzystać z tej formy rozwiązania problemu niewypłacalności, dobrze jest wiedzieć, jak działa upadłość konsumencka i jakie zagrożenia ze sobą niesie. Odpowiedzmy wspólnie na pytanie, czy warto korzystać z upadłości konsumenckiej, oraz czy istnieją dla dłużników lepsze alternatywy.
Zobacz też: Na czym polega restrukturyzacja kredytu?
Czym jest i jak działa upadłość konsumencka?
Jeśli rozpoczynasz lekturę tego artykułu jako osoba zadłużona, poszukująca skutecznych metod na wyjście z pułapki zadłużenia, zachęcamy do kontaktu ze specjalistami programu Ulga od Długu. Eksperci przeanalizują Twoją sytuację i powiedzą, czy opłaca się korzystać z upadłości konsumenckiej w odniesieniu do Twoich osobistych uwarunkowań majątkowych i możliwości dochodowych.
Upadłość konsumencka to rządowy instrument pomocy dla dłużników, skierowany do osób prywatnych nieprowadzących działalności gospodarczej w formie spółki. Wyjaśniając, jak działa upadłość konsumencka, należy zaznaczyć, że cała procedura odbywa się na drodze sądowej. Jeśli zalegasz ze spłatą swoich zobowiązań od przynajmniej 3 miesięcy, możesz rozważyć, czy opłaca się korzystać z upadłości konsumenckiej na aktualnych zasadach. Narzędzie to nie jest już ograniczone wyłącznie do osób, które popadły w długi na skutek problemów zdrowotnych lub innych obiektywnych trudności. Upadłość konsumencka w nowej wersji rozciąga się także na osoby, które sprowadziły na siebie poważne kłopoty finansowe z własnej woli lub jako wynik rażącego niedbalstwa. Jako konsekwencje upadłości konsumenckiej można wskazać wypracowanie postanowień, które z jednej strony zaspokoją interesy wierzycieli z majątku dłużnika, a z drugiej – doprowadzą do umorzenia części lub całości długu, jeśli upłynnienie majątku okaże się niewystarczające.
Zobacz też: Pomoc w oddłużaniu
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy składać do sądu. Wnioskodawcą może być nie tylko sam dłużnik, lecz także jego wierzyciel. Otwiera to nową drogę do ubiegania się o zwrot należności. Jednak ostateczną decyzję o uruchomieniu mechanizmów upadłościowych podejmuje sąd. Każdego roku przybywa osób, dla których wady upadłości konsumenckiej wydają się nie istnieć. Kilkanaście tysięcy zaakceptowanych mechanizmów upadłościowych pokazuje skalę problemu i skłania do zastanowienia się, czy warto ogłaszać upadłość konsumencką i jakie skutki są z tym związane. Zagrożenia, które nieuchronnie niesie ze sobą upadłość konsumencka, nie zajmują pierwszych akapitów w artykułach opisujących tę tematykę. Dlatego w dalszej części naszego tekstu przedstawimy powody, dla których wady upadłości konsumenckiej mogą niekiedy górować nad zaletami.
Komu nie przysługuje upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka pozostaje niedostępna dla przedsiębiorców wchodzących w skład spółki, bez względu na ich sytuację materialną. Sądy oddalą wniosek o postępowanie upadłościowe również w przypadku akcjonariuszy spółek, będących bezpośrednio odpowiedzialnymi za długi podmiotu gospodarczego. Z omawianego tutaj narzędzia oddłużeniowego nie skorzystają dłużnicy, którzy w ciągu ostatnich 10 lat otrzymali już umorzenie całości lub części długów w ramach ogłoszonej upadłości konsumenckiej. Zasady opisujące, jak działa upadłość konsumencka, wskazują także na specyfikę samego zadłużenia. Postępowanie upadłościowe i związane z nim umorzenie zobowiązań nie przysługuje osobom z długami alimentacyjnymi, zobowiązaniami odszkodowawczymi za spowodowanie uszczerbku na mieniu lub zdrowiu, czy karami grzywny. Konsekwencje upadłości konsumenckiej rozciągają się na cały majątek dłużnika i tworzą ramy dla jego możliwości finansowych na kolejne lata. Dlatego, zanim odpowiemy na pytanie, czy warto korzystać z upadłości konsumenckiej, poznajmy skutki całego procesu obserwowane z perspektywy osoby zadłużonej.
Konsekwencje upadłości konsumenckiej
Czy warto ogłaszać upadłość konsumencką, jeśli zagrożenia i restrykcje będą generować kolosalne obciążenie dla finansów i majątku rodzinnego? Należy mieć świadomość, że sama upadłość konsumencka nie jest bezkosztowym zwolnieniem z obowiązku spłaty wierzycieli. Konsekwencje upadłości konsumenckiej dotykają większości majątku, pozostawiając rozporządzanie nim do decyzji syndyka. Zagrożenia i konsekwencje upadłości konsumenckiej widać przede wszystkim w kwestii zarządzania własnymi pieniędzmi i majątkiem. Syndyk ma tutaj niemal nieograniczone możliwości ustawowe. Otrzymuje uprawnienia do zlicytowania mieszkania dłużnika, zajęcia jego dochodów z pracy do określonej wysokości, przejęcia wszystkich środków zgromadzonych na kontach bankowych, a także sprzedaży i upłynnienia przedmiotów, które nie są niezbędne do codziennego życia.
Analizując zagrożenia wpisane w instytucję upadłości konsumenckiej, ryzyko utraty własnościowego mieszkania lub domu wydaje się najbardziej brzemienne w skutkach. Jeśli w toku postępowania upadłościowego zostanie podjęta decyzja o licytacji mieszkania dłużnika, będzie on zmuszony do szybkiej przeprowadzki. Część pieniędzy ze sprzedaży zostanie przekazana dłużnikowi na pokrycie 12- lub 24-miesięcznego kosztu wynajmu lokalu zastępczego. Majątek włączony do masy upadłościowej pozostaje poza kontrolą dłużnika. Może on jedynie korzystać z niego na dotychczasowych zasadach. Jednak na mocy jednostronnej decyzji syndyka poszczególne składniki majątku mogą zostać w dowolnym momencie zlicytowane, celem pokrycia zobowiązań wobec wierzycieli. Jeśli zastanawiasz się, czy opłaca się korzystać z upadłości konsumenckiej, wykonaj dokładne kalkulacje i zastanów się, ile możesz stracić. Upadłość konsumencka pozbawia dłużnika sprawczej kontroli nad regulowaniem zadłużenia, przekazując tę kwestię syndykowi.
Zobacz też: Kredyt oddłużeniowy
Wady upadłości konsumenckiej
Wady upadłości konsumenckiej sprawiają, że nie należy rozpoczynać tej procedury bez gruntownej analizy zysków i strat. Zagrożenia w postaci utraty całego majątku są nieodłącznym elementem postępowania upadłościowego. Nie ma tu nic za darmo. Wierzyciele mają pełne prawo domagać się zwrotu swoich pieniędzy, a dłużnik nie może liczyć na taryfę ulgową. Jeśli posiadasz mieszkanie na własność, odpowiedź na pytanie – czy warto korzystać z upadłości konsumenckiej? będzie zgoła inna niż u osób, które nie rozporządzają żadnym majątkiem. Dłużnicy nieposiadający wartościowych rzeczy lub nieruchomości, mogą skorzystać z narzędzia, jakim jest upadłość konsumencka bez majątku.
Wady upadłości konsumenckiej objawiają się w pełnym wymiarze także dla małżonków. Upadłość jednego z nich rodzi poważne konsekwencje dla drugiej strony. Długi jednego małżonka narażają na utratę całości majątku wspólnego rodziny. Co więcej, ewentualne umorzenie długu na korzyść osoby biorącej udział w postępowaniu upadłościowym, wcale nie oznacza umorzenia tego samego długu u małżonka lub ewentualnych poręczycieli. Bank lub instytucja pozabankowa mają pełne prawo żądać spłaty reszty długu przez współmałżonka lub poręczyciela. Wspomniane tu wady upadłości konsumenckiej wymuszają głębokie zastanowienie nad opłacalnością tego typu rozwiązań.
Upadłość konsumencka – co nowego po 2020 roku?
Wspominaliśmy wcześniej o nowych przepisach, jakie weszły w życie w pierwszym kwartale 2020 roku. Miały one wychodzić naprzeciw potrzebom setek tysięcy Polaków, którzy do tej pory nie mogli skorzystać z postępowania upadłościowego ze względu na zawinioną przyczynę popadnięcia w spiralę długów. Nowelizacja ustawy zniosła obowiązek argumentowania powodów niewypłacalności, otwierając upadłość konsumencką dla większej liczby dłużników. Zniesiono także ograniczenie co do prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Wcześniej z upadłości konsumenckiej byli wyłączeni wszyscy przedsiębiorcy, bez wyjątków co do formy działalności. Obecnie posiadanie JDG nie wyklucza możliwości skorzystania z instrumentów upadłościowych.
Nowelizacja przepisów dokonała doprecyzowania w kwestii całkowitego umorzeniu długu. Zwolnienie z konieczności spłaty zadłużenia będzie możliwe wyłącznie na podstawie dowodów na brak posiadanego na własność majątku ze strony dłużnika. Upadłość konsumencka może być ogłoszona więcej niż 1 raz. Występuje tu jednak warunek czasowy – pomiędzy kolejnymi postępowaniami upadłościowymi nie może upłynąć mniej niż 10 lat. W nowelizacji ustawy zamieszczono również zapisy o możliwości wypracowania porozumienia z wierzycielami, co skutkuje zamknięciem procedur upadłościowych. Od 1 lipca 2021 roku wprowadzono możliwość złożenia wniosku o upadłość konsumencką online, a także prowadzenia postępowania upadłościowego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
Czy warto ogłaszać upadłość konsumencką?
Na koniec pozostaje nam udzielenie odpowiedzi na najważniejsze pytania: Czy opłaca się korzystać z upadłości konsumenckiej zawsze wtedy, kiedy tracimy płynność finansową i nie jesteśmy w stanie dłużej regulować swoich zobowiązań? Czy warto ogłaszać upadłość konsumencką, jeśli pozostajemy w związku małżeńskim, a składnikiem wspólnego majątku jest np. mieszkanie nieobciążone kredytem hipotecznym? Jeśli dłużnik posiada wartościowe aktywa włączone do masy upadłościowej, godzi się na ich utratę. W pierwszej kolejności sądy koncentrują się na zaspokojeniu interesów wierzycieli z majątku dłużnika. Wydaje się zatem dosyć wątpliwe, czy warto korzystać z upadłości konsumenckiej i tracić dorobek rodzinny. Dużo lepszą metodą pozostają próby regulowania zadłużenia na własną rękę lub korzystanie z innych mechanizmów pomocowych.
Skuteczną alternatywą dla upadłości konsumenckiej staje się ogólnopolski program oddłużeniowy Ulga od Długu. Jego skuteczność tkwi w udzieleniu dłużnikowi profesjonalnej pomocy prawnej i renegocjacjach warunków umowy z wierzycielami. Postępowanie upadłościowe zajmuje dużo czasu i nie daje gwarancji odzyskania wszystkich pieniędzy. Dlatego ugoda z dłużnikiem wchodzi w zakres interesów firm pożyczkowych, umożliwiając im szybszy zwrot pożyczonych pieniędzy. Czy warto ogłaszać upadłość konsumencką? Tak, jeśli nie masz nic więcej do stracenia. Jeśli jednak posiadasz jakikolwiek majątek osobisty, o wiele lepszym rozwiązaniem będzie dołączenie do profesjonalnego programu oddłużeniowego, który stworzy korzystne środowisko pod regulację długu na nowych, korzystniejszych warunkach.
Zobacz też: Pomoc w wyjściu z długów