Nieruchomość – a zwłaszcza dom czy mieszkanie – w każdej egzekucji stanowi jeden z najważniejszych składników majątku dłużnika, który przeważnie pozwala na zaspokojenie większości należności. Podobnie sprawa przedstawia się z różnego rodzaju przedmiotami znajdującymi się w miejscu zamieszkania dłużnika. Dlatego po rozpoczęciu egzekucji właściwie każdy dłużnik powinien dowiedzieć się jak wygląda przeszukanie mieszkania przez komornika. Nie mniej istotne może okazać się ustalanie, czy komornik może wejść do mieszkania dłużnika bez jego wiedzy i zgody, a nawet podczas jego nieobecności. W jaki sposób przepisy prawa regulują te kwestie?
Zobacz też: Czy można negocjować z komornikiem?
Czy komornik może wejść do domu bez zgody właściciela?
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego – jeżeli cel egzekucji tego wymaga – komornik ma prawo zarządzić otworzenie mieszkania dłużnika, a także innych pomieszczeń, bądź schowków. Uprawnieniem komornika jest również przeprowadzenie przeszukania tych miejsc, a nawet odzieży, którą dłużnik ma na sobie. Stąd też odpowiedź na pytanie, czy komornik może wejść do domu bez zgody właściciela jest twierdząca. Nie oznacza to jednak, że komornik może korzystać z tego rodzaju uprawnień według własnego uznania.
W związku z tym to, czy komornik może wejść do mieszkania zależy ściśle od przepisów prawa. Te zaś – jak przytoczono powyżej – stanowią, że z uprawnienia do otwarcia i przeszukania mieszkania komornik może skorzystać tylko wówczas, gdy wymaga tego cel egzekucji. W związku z tym, gdy spłacenie wierzytelności możliwe jest w inny sposób, nie należy przeprowadzać przeszukania mieszkania i rzeczy dłużnika.
Niektórzy zastanawiają się także, czy komornik może wejść do mieszkania osoby trzeciej. Na to pytanie również należy udzielić twierdzącej odpowiedzi, jednak z pewnym zastrzeżeniem. Otóż przepisy nie wymagają, aby dłużnik u którego prowadzi się przeszukanie był właścicielem mieszkania. Wystarczy, że jest jego posiadaczem lub współposiadaczem.
Jak wygląda przeszukanie mieszkania przez komornika?
Przebieg omawianych tu czynności również został określony w przepisach prawa. Regulują one np. kwestię, kiedy komornik nie może wejść do domu. Co do zasady jest to zabronione pomiędzy godziną 21, a 7 rano. Przeszukania można dokonać jedynie w dni robocze. Odstępstwo od tych reguł dopuszczalne jest tylko za zgodą prezesa właściwego sądu rejonowego. Jednak w konkretnych okolicznościach to, czy komornik może wejść do mieszkania dłużnika po 21 okazuje się dopuszczalne.
Komornik ma bowiem prawo kontynuować czynności rozpoczęte przed tą godziną, jeżeli ich przerwanie mogłoby znacznie utrudnić egzekucję. Jednak wyjątek ten odnosi się do przeszukania domu lub mieszkania dłużnika tylko wówczas, gdy służą one także do wykonywania działalności gospodarczej.
Analizując zagadnienie, kiedy komornik nie może wejść do domu, warto od razu zauważyć, że przeszukanie domu, mieszkania, czy rzeczy osobistych dłużnika zawsze powinno być protokołowane oraz nagrywane. Zarówno dłużnik, jak i wierzyciel mają prawo być obecni podczas tej czynności a nawet poprosić o obecność świadków. O ile to, czy komornik może przeszukać mieszkanie nie budzi wątpliwości, o tyle kwestia obecności świadków przy tej czynności bywa problematyczna. Otóż zgodne z Kodeksem postępowania cywilnego komornik może zakazać ich wezwania, gdyby miało to na celu jedynie przedłużenie prowadzenia czynności.
Zobacz też: Ile komornik może zająć?
Przeszukanie można zaskarżyć – znaj swoje prawa
Jeżeli więc odpowiedzieliśmy twierdząco na pytanie czy komornik może przeszukać mieszkanie, należy przypomnieć, że czynność ta może zostać zaskarżona do sądu rejonowego sprawującego nadzór nad danym komornikiem. Dłużnik może skorzystać z tego uprawnienia na analogicznych zasadach, jak w przypadku zaskarżania innych czynności komorniczych. Kluczowe jest tu – zwłaszcza wówczas, gdy chodzi o przypadki, w których bada się, czy komornik może wejść do mieszkania osoby trzeciej w realiach danej sprawy – wskazanie konkretnych naruszeń prawa oraz ich odpowiednie uzasadnienie. Poza tym skarga powinna spełniać wszystkie wymagania pisma procesowego.
Niestety, w praktyce podczas przeszukiwania miejsc zamieszkania dłużników bardzo często dochodzi do różnego rodzaju nieprawidłowości. Dlatego powinni oni znać swoje prawa i aktywnie ich dochodzić, przeciwdziałając nadużyciom ze strony komorników. W tym celu warto skorzystać z pomocy profesjonalistów posiadających wiedzę i doświadczenie w tego rodzaju sprawach. Bez nich skuteczne złożenie skargi może okazać się trudne.
Zobacz też: Oddłużanie komornicze